Elise Berkvens

Als galerist hanteer je onbewust een aantal selectiecriteria waar een authentieke beeldtaal, maturiteit en kwalitatieve consistentie je alvast over de streep trekken om een kunstenaar te benaderen. Maar er is meer nodig om een samenwerking aan te gaan.

​

Toen ik Elise ontmoette, kon ik alleen maar vaststellen dat haar persoonlijkheid net zo authentiek en oprecht is als haar werk. De invalshoek waarmee ze het leven aanschouwt en omarmt, zit vervat in haar beeldtaal. Elise weet kleur en vorm samen te brengen met intensiteit en een intrigerende signatuur. Ze trekt je zowaar in haar werk met typerende perspectieven, subtiele details, doordachte composities en herinterpreteringen.

​

Daarnaast is het werk van Elise erg actueel. Niet omdat ze actuele pijnpunten aankaart of de huidige angstcultuur verbeeldt, maar net omdat ze als tegenreactie een surreële, intieme en essayistische mentale ruimte creëert die een gelaagde rust genereert. Ze slaagt erin om in elk werk verschillende betekenissen op te roepen met details en motieven, die subtiele links leggen binnen de composities van haar werk, wat bijdraagt tot een actuele, coherente wereld die tijd en ruimte overstijgt. Haar werken zijn nooit slechts een momentopname, maar vertellen een verhaal met een open begin en einde.

​

Katrien Dessers, Galeriehoudster Galerie Dessers te Hasselt, 2022

​

​

​

In de kleurrijke schilderkunst van Elise Berkvens verdwijnt het idee van een vastomlijnde ruimte. Diverse werelden schuiven in mekaar over. Vertrouwde interieurs vervreemden plots door abstracte vlakken die terugplooien op zichzelf.

​

Binnen de frames van Elise verschijnen tijd en ruimte als een opengeklapt veelluik. Ze plukt motieven uit concrete belevenissen, maar deze monden uit in mentale stillevens. Haar ervaringen maken op het doek plaats voor een vervormend proces van herschikken, retoucheren, uitvlakken, comprimeren, plooien, zweven, kantelen, verbuigen, detailleren, kortom: van een vernieuwd, geduldig samenstellen van wat ooit was. Al wat vlak is deemstert op diepe afstand, terwijl een verdwijnend perspectief nadert tot op de huid van het canvas. Voorgrond en achtergrond zijn inwisselbaar. What you see is not what you get. Daarmee vertellen Berkvens’ visualiseringen ons een inleefbaar verhaal. Namelijk wanneer iets in het blikveld verschijnt, schuiven associaties en herinneringen - tussen de oren - aan ons voorbij in een niet-aflatende stream of consciousness. Of het nu een gemoedsstemming is, een meditatief moment of één of andere gedachte die is blijven plakken, telkens verdient dit bij deze schilder een tweede leven in een geborsteld nabeeld. Geen anekdotiek, geen human interest, eerder een privaat, vluchtig nabeeld. Iets wat sluimert binnenin haarzelf, komt boven in het creatieproces. Een nog niet ontsloten moment wordt bij Berkvens opengebroken in een verhelderende algemeenheid. Diverse verspreide momentopnames worden in één scène neergezet. Er is ook weinig menselijke aanwezigheid. Wel af en toe een fragment van figuratieve herinnering. De vlottende, verschuivende, meer gelaagde ruimtelijkheid biedt de toeschouwer geen veilig houvast. Elises schilderijenkabinet geeft ons het gevoel verloren te zijn in de tijd. Ze plaatst ons ongewapend tegenover de tijdloze dimensie van elk heden. In een middeleeuws verleden hebben theologen en mystici dit plechtig het nunc stans, het eeuwig nu, gedoopt. Haar esthetische chirurgie van deze tijdruimtelijkheid maakt één stukje binnenkant van de grote buitenkant zichtbaar.

​

Joannes Késenne, Curator, Kunsthistoricus en psycho-analyticus, 2021

​

​

​

Toen Alice (in Alice in Wonderland) op een tweesprong kwam, vroeg ze aan de kat welke kant ze op moest. “Dat hangt af waar je heen wil”, antwoordde de Kollumer kat. “Dat weet ik niet” repliceerde Alice. “In dat geval maakt het niet uit” besloot de kat.

​

Dit is de attitude die de kijker bij het werk van Elise Berkvens dient aan te nemen. Met traagheid verdwalen in haar schilderijen is een zalige en zelfs metafysische ervaring. Elise schildert niet dè realiteit maar brengt de vele realiteiten samen. Wat en hoe we de dingen zien, is immers afhankelijk van onze positie (plaats, houding, stemming) ten opzichte van die realiteit. Met een grote spirituele vrijheid neemt de kunstenares vele posities in. Nadat ze in haar hoofd gedeconstrueerd zijn, worden ze herschikt volgens de wil(lekeur) van de schepper. Berkvens werk nodigt ons uit om vrijer te kijken, niet geconditioneerd door de traditie of gewoonte waarmee we een kunstwerk benaderen. Het doet me denken aan Maharshi: “Bestaan of bewustzijn is de enige werkelijkheid die er is. Bewustzijn is het scherm waarop alle beelden komen en gaan. Het scherm is echt, de beelden erop slecht schaduwen”. Elise begrijpt het menselijk onvermogen om alles waar te nemen en herconstrueert een wereld om hem in zijn vele dimensies te tonen.

​

Veel werken van Berkvens roepen referenties aan het kubisme op, maar dit gaat verder; haar werk transcendeert de werkelijkheid nadat eerst alle facetten ervan verkend zijn. Je kan stellen dat één schilderij een mengeling of puzzel is van een veelheid aan werken. Een veelheid die zich niet meteen ontsluit maar die zich gestaag openbaart. We het werk ten volle wil proeven, moet traag degusteren want de vele lagen geven zich niet meteen bloot.

​

Gegrepen door de rijke inhoud van haar werk, zouden we haar ambacht vergeten. Er is geen twijfel: Elise Berkvens kent haar métier! Ja, ze kan schilderen, ze kent de potentie van het kleurenpalet dat ze gebruikt maar is zovéél meer!

​

Jan Leysen, Curator en kunstverzamelaar, 2017